Cholera de 'Blauwe dood'
Data vertellen ons weliswaar wat er is gebeurd, maar het is storytelling die zorgt voor échte verandering. Hoe data storytelling de wereld kan veranderen, blijkt wel uit de inspanningen van dr. John Snow die met data probeerde een eind te maken aan de dodelijkste epidemie van de 19e eeuw.
Cholera de 'Blauwe dood'
Aan het begin van de negentiende eeuw dachten mensen dat ‘de tijd van algemeen heerschende epidemieën voor Europa voorbij was’. Het was immers al weer anderhalve eeuw geleden sinds de pest met enige regelmaat de bevolking van vele steden en dorpen flink uitdunde.
Cholera was in de 19e eeuw een ziekte die gepaard ging met heftige diarree en braken. Mensen verloren soms wel 15 liter vocht per dag. Omdat de huid van cholerapatiënten blauw kleurde, werd de ziekte ook wel de ‘blauwe dood’ genoemd. Dit als opvolger van de rampzalige ‘zwarte dood’ (de pest) waarbij eenderde van alle Europeanen het leven liet.
Wetenschappelijk verantwoorde medische handelingen in die tijd waren vaak huiveringwekkend. Door het grote vochtverlies trad er bij cholerapatiënten stremming van de bloedcirculatie op. Om de bloedcirculatie op gang te brengen, werden verhitte metalen voorwerpen gebruikt en werd heet water op de buik gegoten. Soms zelfs zwavelzuur en ammoniak. De handelingen werden in die tijd niet gezien als kwakzalverij. Het ging om behandelingen met de in die tijd beschikbare kennis van de medische wetenschap.
Data alleen overtuigen niet
In 1854 heerste een grote cholera-epidemie in Londen. Artsen en overheid waren er in die tijd van overtuigd dat cholera werd veroorzaakt door het inademen van slechte lucht. Het was de Britse arts John Snow die ontdekte dat niet slechte lucht, maar besmet water de oorzaak was van de epidemie. Volgens Snow was het een openbare waterpomp op Broad Street in het centrum van de stad die de ziekte overbracht. Om dat aan te tonen verzamelde Snow een enorme berg aan gegevens. Maar al die gegevens ten spijt, kon Snow de medische wereld en overheid niet overtuigen. Zijn strijd tegen cholera leek tevergeefs.
Het verzamelen van data in organisaties is natuurlijk belangrijk. We gebruiken data in allerlei analyses en vertrouwen op die data om te weten wat er is gebeurd. Maar om te begrijpen welke impact ontwikkelingen in die data hebben op de organisatie en in dit geval mensenlevens, was meer nodig dan een rapport of een tabel. Het opstellen van een aanbeveling die wordt goedgekeurd door decision makers vereist niet alleen een beargumenteerd, maar ook een overtuigend verhaal. Waarom is beargumenteren niet genoeg zul je je misschien afvragen? Omdat Nightingale niet alleen wilde bewijzen dat ze beschikte over de juiste feiten of data (beargumenteren), maar ook decision makers tot actie wilde bewegen. En dat vraagt om overtuigen.
Dataverhaal om te overtuigen
Data zijn nodig om belangrijke nieuwe inzichten te krijgen. Maar data alleen zullen een sceptisch publiek zelden overtuigen. Daar is visualisatie en verhaal voor nodig. Snow visualiseerde de data om te laten zien wat er gebeurde. Maar het was het verhaal waarmee hij wetenschappers en bestuurders wist te overtuigen. Het visualiseren van data is belangrijk, maar is pas het begin. Snow liet de data zien, maar vertelde er ook in een overtuigend verhaal bij welke actie nodig was om het probleem op te lossen.
Om decision makers in een besluitvormingsproces te kunnen overtuigen met data en ze te motiveren tot het ondernemen van actie, zijn dit enkele belangrijke stappen in het data storytelling proces:
1. vind een belangrijk nieuw inzicht;
2. minimaliseer bias (ruis);
3. gebruik een logische structuur.
1. Vind een belangrijk nieuw inzicht
Als storyteller heb je de taak om een belangrijk nieuw data inzicht te vinden in de data en dat voor te bereiden voor het nemen van effectieve besluiten.
2. Minimaliseer bias (ruis)
Iedereen heeft wel eens last van vooringenomenheid. Ook decision makers. Als storyteller is het belangrijk om je daarvan bewust te zijn en er naar te streven je datacommunicatie zo objectief mogelijk te maken, dat helpt decision makers beslissingen te nemen op grond van de feiten.
3. Gebruik een logische structuur
Door een datagedreven advies, is het belangrijk kritisch te beoordelen welke data wel en welke data niet moeten worden opgenomen in de aanbeveling. Lange rapportages met een overdaad aan informatie leest bijna niemand meer en een rapport met te weinig informatie wordt vaak niet serieus genomen.
Snow haalde belangrijke nieuwe inzichten uit de data en minimaliseerde ruis door het bedenken van een begrijpelijke visualisatie die op een heldere manier de feiten liet zien. Maar de echte verandering kwam pas toen Snow die nieuwe data inzichten en visuele presentatie gebruikte om zijn eigen dataverhaal te bedenken en communiceren. Na het horen van Snow’s overtuigende dataverhaal besloot het stadsbestuur de pomp direct te sluiten. Dat betekende het einde van de cholera-uitbraak in Londen.
Data is een wetenschap. Data communiceren een skill.
Een skill die we allemaal moeten leren in een wereld waarin alles draait om data.
Harvard Business Review
Het was naast Snow’s microbiologische ontdekking, vooral de veranderkracht van zijn doordachte dataverhaal die zorgde voor een enorme mijlpaal in de geschiedenis van de Britse volksgezondheid. Het wordt nu gezien als het begin van de epidemiologie (het voorkomen van uitbraak van ziekten tussen menselijke populaties).
Een enquête onder Britse artsen in 2003, noemde Snow de grootste medicus aller tijden. Natuurlijk vanwege zijn medische ontdekking, maar vooral ook vanwege de invloed die hij had door belangrijke nieuwe data inzichten te communiceren op een manier die de medische wetenschap en beleidsmakers deed overtuigen en aanzette tot het ondernemen van belangrijke actie.
Om zijn ideeën en boodschappen onder een breed publiek te verspreiden gebruikte Snow verschillende gedrukte pamfletten.
